Inhoudsopgave
Wat zijn schokdempers?
Schokdempers zijn één van de belangrijkste elementen van de ophanging. Uw belangrijkste taak is niet alleen zorgen voor comfort, maar ook voor veiligheid. Ze beïnvloeden zowel de rijstijl van het voertuig als de prestaties van veel uitrustingssystemen (ABS, ESP of ASR). Ze zorgen ervoor dat de banden de juiste grip op de weg hebben. Tegelijkertijd dempen ze trillingen. De schokbreker kan worden gebruikt als een stand-alone cartridge of als een McPherson-kolom. Vanwege de verschillende toepassingsgebieden van auto’s gebruikt men verschillende soorten schokdempers.
Soorten schokdempers
Tweepijps schokdempers
Bij met olie gevulde schokdempers met dubbele buis beweegt de zuigerstang, de olie door twee kleppen – in de zuiger en de basis. Tijdens het rijden dempt deze gegenereerde krachten. De zuiger bevindt zich in de binnenste buis en overtollige olie wordt in de buitenste buis geperst. In de buitenste buis bevindt zich lucht die bij menging met de gegolfde olie kan schuimen. Bij tweepijps gasdrukkleppen wordt stikstof onder een lichte overdruk van 4-8 bar in de buitenbuis geplaatst in plaats van de luchtlaag. Dat soort schokdempers zorgt ervoor dat de auto beter op de weg zit. Ze reageren sneller op oneffenheden in de weg en meer comfort bieden. Ze zijn echter duurder dan de olievariant. De nadelen van schokdempers met twee buizen zijn versnelde slijtage- en trillingsdempende eigenschappen door schuimende olie en de noodzaak om verticaal te werken. De voordelen zijn het compacte ontwerp en de prijs.
Schokdemper met één pijp
Christian Bourcier de Carbon had in 1953 een patent op een schokdemper met enkele buis, ook wel een hogedruk-, olie-gas- of gas-schokdemper genoemd. Hij probeerde de nadelen van schokdempers met dubbele buis weg te nemen. Op deze schokbreker zit geen externe leiding, waardoor oliekoeling gemakkelijker wordt. Bovendien worden olie en gas gescheiden door een extra beweegbare zuiger zodat er geen schuimvorming van de olie optreedt. Deze slimme zet maakte het ook mogelijk om de gasdruk te verhogen tot 20-3 MPa. Hierdoor heeft de schokbreker een goede trillingsdemping, een snelle respons, een stille werking en een laag gewicht. Kortom, het heeft nog betere eigenschappen dan een tweepijps schokdemper. Dit type schokbreker wordt gebruikt op rally- en racewagens, maar ook op sommige “civiele” auto’s zoals de Ford Fiesta gebruikt.
Schokdemper met traploze elektronische dempingsregeling
Met de systemen die tegenwoordig in voertuigen worden geïnstalleerd, kan onderscheid worden gemaakt tussen zogenaamde semi-actieve automatische dempingsregeling (CDC) en volledig actieve systemen. In een voertuig dat is uitgerust met CDC-systemen, kunt u carrosseriebewegingen en fluctuaties in de wielbelasting (in beperkte mate) in realtime controleren, maar deze niet volledig elimineren. Deze verschijnselen kunnen alleen worden voorkomen door volledig actieve systemen. Er worden hoge eisen gesteld aan de systemen die tegenwoordig verantwoordelijk zijn voor trillingsdemping in voertuigen. Voor een goede stabilisatie van lichaamsbewegingen zijn ook bij lage trek- en duwsnelheden relatief hoge dempingskrachten nodig. Bij zwakkere schommelingen in de wielbelasting is demping met een vergelijkbare kracht vereist, maar met hogere trek- en duwsnelheden.
In de afgelopen jaren is het mogelijk geweest om het aandeel onafgedempte massa in voertuigen aanzienlijk te verminderen door middel van moderne chassisontwerpen gemaakt van lichtgewicht materialen zoals aluminium en kunststof. Dit heeft de behoefte aan trillingsdemping van de onafgedempte massa’s verminderd in vergelijking met voertuigen van oudere generaties. Lagere dempingskrachten door betere isolatie van lichaamstrillingen, vooral bij lage heffing en hoge trillingsfrequentie. Pneumatische schokdempers worden het meest aangetroffen in SUV’s, terreinwagens en stationwagens. Ze maken een traploze regeling van de ophanghoogte mogelijk, wat vooral merkbaar is wanneer het voertuig beladen is. De bodemvrijheid kan ook worden aangepast aan de wegomstandigheden. Hoger op een onverharde weg, lager op een snelweg waar we hogere snelheden halen. Hierdoor zijn de auto’s veel voorspelbaarder in hun rijgedrag, zelfs bij maximale belasting. Dit leidt uiteindelijk tot meer veiligheid tijdens het rijden.
